2013 - Colombia / 130429 maandag

maandag 29 april 2013 – Neiva verblijf

Ochtend – Neiva hotel

Werd om half zeven wakker, maar heb wel de halve nacht liggen workshoppen in mijn dromen. Heb geen enkele last meer gehad van de jongelui die herrie maakten, blijkbaar moe genoeg om als een blok in te slapen.

 Om een beetje een idee te krijgen waar ik uithang, deze kaart, misschien zijn Bogota en Neiva er op te herkennen

Nog twee nabranders van gisteren. Onze chauffeur, die in een Renault Duster reed, wordt bij ons verkocht onder het merk Dacia, was er eentje die erg impulsief reed. De wegen hebben hier veelal gaten, die kunnen diep en groot zijn, dus is het wenselijk er om heen te rijden. Dat doet hij ook, maar je wordt steeds van links naar rechts in de auto geslingerd, voor zover daar ruimte is voor is op een achterbank waar drie mannen van mijn postuur zitten. Maar het voelt niet goed. Voorts rijdt hij voor mijn gevoel steeds 20 km te hard, waardoor alles nog een beetje heftiger overkomt. Ik had al vertelt over de drempels die hier op allerlei plaatsen liggen en die je beslist niet over het hoofd mag zien, maar die slecht aangegeven zijn. Nu die kwamen we ook tegen en dan was het met piepende banden remmen en dan stapvoets erover en dan weer vol op het gas. Als er gas gegeven werd op de onverharde weg, dan was het daarna meteen weer remmen. Nee, een aardige man, maar ik zie leiver een andere achter het stuur. Ik had een beetje China gevoel van onze chauffeur daar die op die kronkel weggetjes als een bezetene reed en inhaalde in onoverzichtelijke bochten in zijn vierde versnelling met 50 km/uur. Vandaag klaagde Juan ook over onze chauffeur van gisteren.

Ik kreeg gisteren ook een mail van Andy, oud werknemer NIBE en tegenwoordig collega op de TU bij bouwkunde. Hij had een Vietnamese delegatie ontvangen tijdens mijn afwezigheid en daarvoor had ik een artikel geschreven en laten vertalen in Engels. Hij vroeg of ik mee wilde eind september, begin oktober naar Vietnam, om daar lezingen te geven en ze wilden mij er graag bij hebben. Lijkt me leuk, ik was indertijd erg onder de indruk van Vietnam, zie dat als een toekomstige wereld economie, in de zin van een Zuid-Korea.

Tijdens het ontbijt zaten daar al die mannen van Charl zijn leeftijd keurig in schooluniform van Kosta Azul te ontbijten, 18 mannen en vijf begeleiders. Onbegrijpelijk dat die begeleiders het zo uit de hand hebben laten lopen gisteren avond. Maar goed, ze stapten in de bus toen ik klaar was met ontbijt, dus ze zijn vertrokken, de rust is weergekeerd.

Frustrerend als het internet het niet toelaat om verbinding met huis te leggen. Geen skype en geen mail en SMS’en gaat ook al niet.

Ochtend - Camasol

Juan en ik zijn naar Camasol gewandeld vanochtend en daar zaten de heren en ene dame al op ons te wachten wat we te vertellen hadden. Er was een architect en een aantal mannen en een vrouw vanuit de toelevering van producten voor de bouw. In totaal maar 6 mensen. We werden aangekeken zo van kom maar op, wel geïnteresseerd, maar eenzijdige communicatie. Ik heb gekozen voor mijn tweede voorbereide presentatie over de ‘Coming material shortage’. Duidelijk een nieuw onderwerp voor ze, maar wel goede discussie. Was leuk, maar ze wilden na afloop wel graag allemaal spoedig naar huis.

Daarna was er enige tijd over om de voorbereidingen van de workshop te doen en zorgde Johanna voor wat fruit en drinken. Nadat ik iedereen aan het werk had gezet met vertalen, omzetten in PowerPoint en daarna printen, had ik even tijd voor een kort gesprek via skype met Helma en even dag zeggen bij Charl. Intussen waren ze me kwijt en liepen ze me te zoeken, terwijl ik even een lege ruimte had opgezocht voor mijn skype. Was weer gezellig elkaar even te spreken.

   Links zie je hoe ik iedereen aan het werk heb weten te zetten in het kantoor van Johanna, zodat ik zelf even kon skypen met thuis, daarna Juan en ik aan de lunch en tenslotte onze eigen taxi met zijn nummer opzij, wat ze hier allemaal hebben

Middag – Sena workshop met studenten

De middag liep naadloos over van de ochtend. We waren 13:50 uur bij Sena waar ik om twee uur een presentatie en workshop zou houden. Helaas ging de deur pas om twee uur open, en daarna moesten we alles nog installeren, zodat ik uiteindelijk 14:20 uur klaar was om te beginnen en dan moeten er nog de nodige inleidende verhalen en filmpjes getoond worden, zodat ik pas tegen drieën werkelijk kon beginnen. Mijn verhaal duurde een uur, inclusief de vertaling. Daarna heb ik de studenten aan het werk gezet om een door mij opgegeven systeem in te vullen met duurzame en minder duurzame maatregelen. In het begin werd er wat onwennig gedaan, maar daarna gingen de drie groepen studenten onder leiding van een leerkracht voortvarend in de discussie en aan het werk. Vervolgens moesten ze het plenair weer presenteren, wat sommige goed deden en anderen aan hun leerkracht over lieten. Ik heb complimenten gemaakt en kritische noten laten horen, maar toen we om half zes eindelijk klaar waren was iedereen enthousiast en wilde er een groep met mij op de foto, enz. Dit was een leuke workshop, maar het werk is nog niet af en ze zullen het voortzetten en ik zal vanuit NL begeleiding blijven geven. Ik was na afloop echt helemaal leeg, zoals ik dan kan hebben als ik me echt heb moeten inspannen voor een presentatie en als het dan afgelopen is en goed gegaan, sta ik mezelf toe helemaal af te zijn.

   Links MH tijdens zijn presentatie, midden de zaal met ca. 80 studenten, en rechts de presentatie van de workshop resultaten aan elkaar

Helaas, ik stond het mezelf wel toe, maar Sena niet. Nu moest er gesproken worden over het bouwsysteem en het ontwerp voor ons dorp van gisteren, Ducha geheten. Ik zag de man van gisteren binnenkomen die ons eerst uren had opgehouden met zijn privé project voor we in Ducha terecht konden en ik had hem hangen. Hij kwam weer met zijn zelfde verhaal als gisteren. Ik was gisteren heel beleefd en heb hem de nodige tips kunnen geven, maar vandaag ging het over de constructie en hij wilde zijn ontwerp als voorbeeld voor de gebouwen in Ducha neerzetten. Mijn beleefdheid ging een beetje over en ik persisteerde (mooi woord hé?) op mijn opvatting dat we eerst de oude technieken goed moeten ontleden voor we aan het project beginnen. Het koste wat moeite, maar uiteindelijk kreeg ik iedereen mee op de oude heer na. Maar hij had versterking laten aanrukken, een jonge architecte. Ze kwam, vertelde wat ze wilde, hetzelfde als de oude man, maar vertelde ook dat ze nog geen ervaring hadden opgedaan met deze constructie. Waarop ik de constructie door de mangel heb gehaald en aangegeven waarom het zo belangrijk is om te onderzoeken hoe het vroeger werkte. Ik zal een voorbeeld geven, anders blijf ik abstract. Ik blijf maar zeggen de oude man, hij wilde een adobe constructie maken, dat is massief leem en dat wilde hij mengen met rijst-as, cement en kippenpoep. Ik heb uitgelegd dat aan leem cement toevoegen is zoiets als je hebt een gezond drankje en je doet er een paar druppels gif in, je gaat er niet aan dood, maar het gezonde is er vanaf. Er werd driftig meegeschreven. Ik heb uitgelegd hoe wij in Nederland leem maken, dat bestaat uit leem, koeienpoep en paardenpis. Dat mengsel heeft kwaliteiten die wij op geen enkele andere manier kunnen bereiken. Hoe doen ze dat hier? Er kwamen meteen suggesties dat er nog wel een paar mensen in het land waren die wisten hoe we vroeger bouwden. Ik heb aangegeven dat ze zo iemand moeten zien te vinden en als adviseur ter plekke tijdens de bouw door de studenten laten adviseren. Hij kan zijn kennis overdragen en de jongeren leren belangrijke zaken, ervaringen van honderden jaren. Dat mag niet verloren gaan. Niet alles wat we nu doen is beter. Dat is voor sommige mensen wel lastig om te accepteren. Toen kwam de vraag over het grasdak wat ze wilden maken. Dat kon ik goed beantwoorden met de nodige tips. En toen ik al helemaal ingestort was, kwam de vraag van de architecte over de fundering. Ook die kon ik beantwoorden. Bij het afscheid zei ze dat ze naar Nederland wilde komen om te studeren, zo wilde ook zoveel weten als ik deed. Ja, moet je nog een beetje ouder worden … Maar wel weer leuk dat uiteindelijk iedereen weer op dezelfde lijn zat. Voor mij blijft de vraag, ik vertrek zo, de oude man blijft, wat gebeurt er dan?

   Links de mensen van de waterworkshop, een van de drie, met mij op de foto, midden Johanne en assistente ook met mij op de foto en rechts de oude man in het groen en links achter de jonge architecte

Na ruim twaalf uur onderweg, werd ik om kwart voor negen weer bij het hotel afgezet.

Ik had al een heel klein lunchje genomen en nu een nog kleiner avondmaal, want ik loop nog steeds leeg.

Het programma voor morgen is weer geheel gevuld, wordt dus geen kroning bekijken, maar daarvoor lijkt het woensdag stil te zijn en organiseert Johanna van Camacol een afscheidslunch voor mij, waar vanavond de eerste officiële uitnodigingen voor werden overhandigd.